Ken je dat, dat je voor je gevoel ein-de-lijk een paar dagen rust hebt, of zelfs vakantie, en precies dán word je ziek. Migraine, griep, hoofdpijn, misselijk, buikpijn.. Dat is dus een typisch geval van te lang stress gehad.

De hormonen die hiermee te maken hebben zijn cortisol en DHEA. Het zijn allebei stressgerelateerde hormonen.

Cortisol

Ik leg het altijd zo uit: adrenaline is wat wordt aangemaakt als iemand je nu zou laten schrikken of als je je net gehaast hebt om ergens op tijd te komen. Cortisol wordt aangemaakt bij langdurige stress.

Het zorgt er onder andere voor dat je langere tijd alert kunt blijven, werkt ontstekingsremmend, regelt je bloeddruk, helpt bij je stofwisseling en heeft ook nog invloed op je slaap- en waakritme.

Balans

Zoals met bijna alles gaat het ook bij cortisol om balans. In een ideale situatie piekt cortisol in de ochtend, rond 8u, zodat je energie hebt om je dag te beginnen. Richting de avond zakt het weet. Cortisol is namelijk de tegenhanger van melatonine, het stofje wat je moe maakt. Dus als cortisol zakt kan melatonine stijgen zodat je langzaam slaperig wordt voor de nacht. Een normaal verloop ziet er zoals hieronder uit.

Als je in de middag een te hoog cortisolgehalte hebt dan is dit een duidelijke aanwijzing voor teveel acute stress. Je staat te veel aan en je lichaam komt niet tot rust. Je blijft op de automatische piloot doorgaan.
Je hebt een onprettig en onrustig gevoel, opgeslagen suikers worden je bloed in gepompt en er kan vaatvernauwing optreden. Dit wordt vaak gezien als fase 1 van een burn-out.

Je denkt vaak dat het “ondanks de omstandigheden wel prima gaat” maar eigenlijk is het dus de cortisol wat je op de been houdt.

Als je in de ochtend een verlaagd cortisolniveau hebt dan kan dit wijzen op bijnieruitputting. Dit wordt zo genoemd omdat de bijnieren dan niet meer in staat zijn om ’s ochtends cortisol te produceren. Je hebt te lang stress gehad en je bijnieren letterlijk uitgeput.

Symptomen:
– Geheugenverlies
– Chronische vermoeidheid, vooral in de ochtend niet op gang komen
– Concentratieproblemen
– Gevoel van machteloosheid

Bovenstaande is fase 2 van een burn-out.

DHEA

Dan heb je nog DHEA. DHEA is een hormoon wat de negatieve gevolgen van cortisol compenseert. Dus als cortisol lange tijd te hoog is, zal DHEA ook gaan stijgen. En net als cortisol zal DHEA ook eerst omhoog schieten en erna sterk en snel dalen (uitputting).

Gezonde situatie: cortisol en DHEA zijn in balans
Fase 1: cortisol is verhoogd, DHEA is normaal
Fase 2: cortisol is verhoogd of al aan het dalen, DHEA verhoogd
Fase 3: cortisol laag, DHEA aan het dalen
Fase 4: allebei sterk verlaagd

Tips om je cortisol te verbeteren

Nachtrust

Het klinkt zo simpel maar het is echt écht belangrijk. Zorg dat je een uur voordat je naar bed gaat niet meer in fel licht kijkt (tv en telefoon), groot licht uit en kaarsjes aan. Zorg dat je ontspant en drink geen koffie meer in de avond.

Ontspanning

Ademhalingsoefeningen hebben een ontspannend effect en een gunstige invloed op cortisol. Op internet vind je er genoeg. De meest bekende methode is waarschijnlijk die van Wim Hof, the ice man.
Massage is ook een goede methode om je cortisol te verlagen. Een goede massage kan je cortisol met wel 30% verlagen!

Voeding

In tijden van stress gaat je lichaam suikers niet verbranden maar juist in je bloedbaan laten/toevoegen want het denkt dat het elk moment moet vluchten/vechten. Als dat vlucht/vechtmoment maar niet komt worden de suikers rechtstreeks opgeslagen in je vetcellen. Voeding die wél helpt bij het normaliseren van je cortisol is voldoende water, oure chocolade (puur!) en gefermenteerde voeding.

Toch iets meer nodig?

Heb je nou het gevoel dat je fase 1 al gepasseerd bent en richting fase 2 gaat? Dan gaan bovenstaande tips alleen je niet meer helpen en is het tijd om écht in te grijpen.

Als je zo’n stress ervaart dat je je herkent in eerder genoemde klachten is het verstandig om op meerdere gebieden je gezondheid aan te pakken, fysiek én mentaal.

Met het kinesiologisch testen test ik binnen een uurtje niet alleen je cortisol en DHEA maar ook vitamines, mineralen, hormonen, darmstofjes, enz. Op die manier weet je pre-cies hoe je lichaam ervoor staat en kan ik je ook gericht advies geven hoe je het ’t beste kunt aanpakken. Meer info over het kinesiologisch testen, en om een afspraak te maken, vind je hier.

Ben je niet geïnteresseerd in de rest van de stofjes? Dan is er ook een heel simpele maar goede speekseltest die je kunt doen om de waarden van je cortisol en DHEA te meten. Stuur me een berichtje als je hier interesse in hebt. Ook voor andere vragen mag je altijd een berichtje sturen.